โดย สรรค์พิจิตร ส่งไพศาล

ผู้จัดการประจำประเทศไทย Ipsos Business Consulting

สถิติล่าสุดแสดงให้เห็นว่ายอดการผลิตรถยนต์ตั้งแต่เดือนมกราคม-สิงหาคม  2557 อยู่ที่ 1,320,000 คัน ลดลงร้อยละ 22.44 เมื่อเปรียบเทียบกับจำนวนการผลิตช่วงเวลาเดียวกันในปีที่ผ่านมา โดยบริษัท Ipsos Business Consulting ได้คาดการณ์ปริมาณการผลิตรถยนต์ของไทยในปี 2557 น่าจะอยู่ที่ราว 2.06 ล้านคัน (ลดลง 17% เทียบกับ ในปี 2556) หากมีปัจจัยผลักดันในสิ้นปีนี้ อย่างไรก็ตาม ปัจจัยลบที่ยังคงส่งผลต่อภาพรวมตลาด อาจทำให้ยอดรวมการผลิตรถยนต์ลดลงได้ถึง 23% อยู่ที่ 1.9 ล้านคัน

มุมมองล่าสุดจาก Ipsos Business Consulting ในตลาดรถยนต์ส่งออกนั้นสามารถทรงตัวได้ตามการคาดการณ์ของตลาด โดยสามารถคงระดับการส่งออกได้เช่นเดียวกับปี 2556 แต่ตลาดรถยนต์ในประเทศนั้นยังไม่มีสัญญาณฟื้นตัวจากครึ่งปีแรก โดยที่สถิติการขายรถยนต์ มกราคม-สิงหาคม 2557 นี้ลดลงกว่า 40% เมื่อเปรียบเทียบกับยอดขายสะสมเมื่อปีที่ผ่านมา ด้านผู้ผลิตหลักในตลาดรถยนต์ อาทิ ฮอนด้า (ยอดขายลดลงกว่า 40%) และ โตโยต้า (ยอดขายลดลงกว่า 26%) จึงได้มีการปรับลดการประมาณการณ์การผลิตในประเทศไทยลง

นายคอลิน คิงฮอลล์ ผู้อำนวยการฝ่ายบริหาร บริษัท Ipsos Business Consulting กล่าวว่า ตลาดรถยนต์ในประเทศไทยนั้น ยังขาดปัจจัยบวกในการส่งเสริมความเชื่อมั่นของผู้บริโภคภายในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา โดยตลาดรถยนต์ในประเทศนั้นยังคงอยู่ในช่วงที่ชะลอตัว ตัวอย่างที่ชัดเจนคือยอดขายรถยนต์อีโคคาร์ที่ลดลง จากยอดทั้งหมด 180,000 คันในปี 2556 เหลือเพียง 72,000 คัน ในช่วงมกราคม-กรกฎาคม 2557 ซึ่งจะเห็นได้ว่าแม้แต่โครงการที่เป็นถึงหัวใจในการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมยานยนต์ของรัฐบาล การซื้อขายรถยนต์ Eco Car ในประเทศก็ยังคงลดลงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งส่งผลโดยตรงกับยอดตลาดรถยนต์ภายในประเทศ

ด้าน นายสรรค์พิจิตร ส่งไพศาล ผู้จัดการที่ปรึกษา บริษัท Ipsos Business Consulting  ประจำประเทศไทย ได้กล่าวเน้นย้ำถึงการเพิ่มขึ้นของหนี้ครัวเรือนของประเทศไทย ซึ่งมีผลกระทบโดยตรงต่ออุตสาหกรรมยานยนต์และบางทีอาจส่งผลกระทบมากกว่านโยบายรถคันแรกของรัฐบาลก่อนหน้า โดยอัตราหนี้ครัวเรือนของประเทศไทยในปัจจุบันอยู่ที่ 219,000 บาทต่อครัวเรือน ไม่เพียงแต่อัตราหนี้ดังกล่าวจะเพิ่มสูงขึ้นกว่าประเทศเพื่อนบ้านเท่านั้น แต่อัตราหนี้ครัวเรือนในไทยนั้นยังคงเพิ่มสูงขึ้นกว่า 16.6% เมื่อเปรียบเทียบกับปีที่ผ่านมา นี่เป็นการแสดงถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นในตลาดยานยนต์ ส่งผลต่อการปล่อยสินเชื่อในตลาดรถยนต์ที่จะเพิ่มความเข้มงวดมากขึ้น และเป็นปัจจัยลบต่อความต้องการของตลาดรถยนต์ในประเทศ

"อินโดนีเซีย" ผู้ท้าชิงหมายเลข 1

ผู้เชี่ยวชาญวงการยานยนต์ในภูมิภาคคาดว่า อินโดนีเซียนั้นจะใช้โอกาสจากปัญหาความต้องการรถยนต์ในประเทศของไทยที่ลดลงในการปรับกลยุทธ์เชิงรุกเพื่อที่จะก้าวขึ้นเป็นมาผู้แข่งขันที่สำคัญในการเป็นศูนย์กลางการผลิตยานยนต์ในอาเซียน อย่างไรก็ตาม ทาง Ipsos ระบุว่าอินโดนีเซียเองก็ได้มีการปรับประมาณการผลิตยานยนต์ของปี 2557 ลดลงจาก 1.4 ล้านคัน เป็น 1.3 ล้านคัน เนื่องจากความต้องการในประเทศที่ลดต่ำลงเช่นกัน

“เป็นที่คาดการณ์ว่าอินโดนีเซียจะสามารถพัฒนาตัวเองได้เทียบเท่ากับประเทศไทยในการเป็นศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ของอาเซียนในอนาคต แต่คำถามอยู่ที่ว่าเมื่อไหร่” นายสรรค์พิจิตร กล่าว “ในภาพรวม อินโดนีเซียอาจจะต้องใช้เวลาอย่างน้อย 7-10 ปีในการก้าวขึ้นมาทัดเทียมกับประเทศไทยได้ ทั้งนี้ เราจะพบได้ว่าผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ในไทยจะยังคงผลิตชิ้นส่วนป้อนให้กับตลาดอินโดนีเซีย อีกทั้งอินโดนีเซียเองยังคงต้องมีการพัฒนาคุณภาพของทั้งกระบวนการผลิตอย่างต่อเนื่อง เพื่อที่จะสามารถก้าวขึ้นมาเป็นทางเลือกที่สำคัญเทียบเท่าประเทศไทยหรือจีนที่เป็นศูนย์กลางการผลิตเพื่อส่งออกในปัจจุบัน ซึ่งยังต้องใช้เวลาในการพัฒนาอีกพอสมควร ดังนั้น ประเทศไทยยังคงมีเวลาที่จะวางกลยุทธ์เพื่อรักษาสถานภาพในการเป็นศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ในตลาดอาเซียนต่อไป”

แนวโน้มอุตสาหกรรมยานยนต์ในอนาคต

ในช่วงครึ่งปีแรกของปี 2557 เรายังไม่เห็นผลกระทบเชิงบวกของรถยนต์รุ่นใหม่ที่ออกมาในตลาดที่จะดึงดูดความสนใจของผู้บริโภค มีเพียงไม่กี่แบรนด์เท่านั้นที่สามารถทำยอดขายได้จากรถยนต์รูปโฉมใหม่ที่เปิดตัวในตลาด อาทิ โตโยต้า อัลติส และ มาสด้า 3 ทำให้ผู้ผลิตหลายค่ายยังคงรอคอยท่าทีจากรัฐบาลในการลงทุนโครงการขนาดใหญ่ ซึ่งจะเป็นตัวช่วยในการกระตุ้นเศรษฐกิจภายในประเทศและเพิ่มความเชื่อมั่นของผู้บริโภค

ทั้งนี้ ค่ายรถยนต์ส่วนใหญ่เชื่อว่าการลงทุนจากภาครัฐรวมไปถึงการเปิดตัวรถยนต์รุ่นใหม่ในตลาดช่วงปี 2558 จะทำให้การภาพรวมการผลิตรถยนต์ในไทยสามารถกลับมาอยู่ที่ระดับ 2.4 ล้านคันได้อีกครั้ง แต่หากตลาดยังไม่เห็นแนวโน้มที่ดีขึ้นอาจจะมีความเป็นไปได้ที่ผู้ผลิตชิ้นส่วนจะมองหาโอกาสในตลาดใหม่ๆ เช่น ชิ้นส่วนเครื่องบิน เป็นต้น

ขณะที่ภาพรวมของตลาดรถยนต์ในไทยระยะกลางถึงระยะยาวนั้นคงเป็นไปในแง่บวก แต่แนวโน้มในปี 2558 ยังคงมีคำถามอีกหลายประการ เช่น ประเด็นเรื่องหนี้ครัวเรือนของประเทศไทยยังคงอยู่ในระดับที่สูง จึงเป็นการยากที่เศรษฐกิจจะฟื้นตัวในช่วงระยะเวลาสั้นๆ อีกทั้งการความเชื่อมั่นของผู้บริโภคยังคงไม่ได้มีการแก้ไขในช่วงครึ่งปีหลังของปี 2557 ที่ผ่านมา ทำให้ภาพรวมในระยะสั้นของตลาดในประเทศไทยยังคงไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงและยังคงต้องจับตาดูอย่างใกล้ชิด